A esquerda arriba, a dereita abaixo.

Tiven ocasión de facer unha serie de fotografías a algúns instrumentos que tiña á man e que, ainda que non sexan frautas de bico, serven para ilustrar o que comentaba na entrada anterior.

Detalle dunha chirimía española na que se lle ven os buratos máis achegados a campá do instrumento. Podese apreciar que o correspondente o memiño está duplicado e que dos dous, un foi cegado con cera. Trátase dunha copia moderna dun instrumento de época na que se quixo ser fiel ó orixinal, de ahí a existencia do burato para o memiño da man esquerda ainda que hoxe xa non sería necesario. As chirimías chamadas "españolas" tiñan a campá moito menos acusada que outras chirimías do renacemento. Pódese ver unha fotografía comparativa na web de John Hanchet.

Chirimía española en Do.

Cos instrumentos que requerían o emprego de chaves para lles poder tapar os buratos que por construcción quedaba fora do alcance dos dedos a solución era facer unha palanca simétrica, de xeito que o instrumentista puidera accionar a chave cunha ou a outra man. Na imaxe podese ver a palanca en forma de U. A chave propiamente dita queda oculta, como era costume nos instrumentos da época, por unha elaborada  fontanela (do latín fontanella, "ventá pequena").

Chirimía do Renacemiento en Fa - Detalle de chave e fontanela.

Para rematar, un detalle do corpo inferior dun clariente en si bemol no que se ve claramente que a disposición das chaves destinadas ó memiño non deixan máis opción que colocar a man dereita abaixo e a esquerda arriba.

Clarinete Sistema Boehm en Si bemol.

As chirimías son reproduccións realizadas por Eric Moulder e o clarinete é un Buffet Evette-Schaeffer.